Home: Open access publiceren in eigen beheer: Welke CC-licentie kies je?

Aanbevolen licentie: CC BY

Er zijn zes verschillende Creative Commons-licenties. De NLDA moedigt de keuze voor de minst restrictieve licentie aan: de CC BY, ofwel 'Naamsvermelding'. Hiermee sluiten we aan bij de richtlijnen van Plan S, dat in Nederland is onderschreven door de NWO.

De CC BY licentie is te herkennen aan dit symbool:

Met CC BY sta je anderen toe om het werk waar jij auteursrecht op hebt, te kopiëren, distribueren, vertonen en op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken dat op jouw werk gebaseerd is - onder de volgende voorwaarden:

jij wordt vermeld als auteur;
hergebruikers moeten eventuele aanpassingen aangeven;
de gebruiker mag niet de indruk wekken dat jij als licentiegever instemt met nieuw afgeleid werk of het gebruik van je werk ('no endorsement, no sponsorship'-clausule).

Lees de licentiesamenvatting voor details over de gebruiksvoorwaarden van de CC BY-licentie.

CC-licenties zijn opgebouwd uit 4 bouwstenen:

Naamsvermelding

Je staat anderen toe om het werk waar jij auteursrecht op hebt te kopiëren, distribueren, vertonen, en op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken dat op jouw werk gebaseerd is – maar uitsluitend als jij vermeld wordt als maker.

Niet-commercieel

Anderen mogen je werk kopiëren, vertonen, distribueren en opvoeren, alsmede materiaal wat op jouw werk gebaseerd is, mits niet voor commerciële doeleinden.

GeenAfgeleideWerken

Anderen mogen je werk kopiëren, distribueren, vertonen en opvoeren mits het werk in de originele staat blijft. Het is niet toegestaan dat anderen jouw werk gebruiken als basis voor nieuw materiaal.

GelijkDelen

Je staat anderen toe om van jouw werk afgeleid materiaal te maken onder de voorwaarde dat zij het onder dezelfde licentie vrijgeven als het originele werk.

6 Creative Commons-licenties

Op basis van deze vier bouwstenen zijn er in totaal zes verschillende Creative Commons licenties. De Naamsvermelding-voorwaarde is verplicht en GelijkDelen en GeenAfgeleideWerken zijn niet compatibel in één licentie.

Naamsvermelding (CC BY)

Als hierboven beschreven. › Meer over deze licentie

Naamsvermelding - GelijkDelen

Als CC BY, maar hier is de GelijkDelen-voorwaarde toegevoegd. Gebruikers moeten afgeleide werken onder dezelfde licentie verspreiden als het originele werk, waarbij commercieel gebruik is toegestaan. › Meer over deze licentie

CC BY-NC (Naamsvermelding-NietCommercieel):

Met deze licentie mogen anderen het originele werk enkel verspreiden of veranderen, als de auteur wordt vermeld en het voor niet-commerciële doeleinden is. Gebruikers hoeven hun afgeleide werken niet dezelfde licentie als het origineel te geven. › Meer over deze licentie

Kanttekening
'Niet-commercieel' is interpretabel. Een kopie van een paper, geplaatst op een educatieve website die een kleine omzet genereert uit advertenties, kan al worden gezien als commercieel hergebruik. Je kunt met deze licentie gebruik van je werk door bijvoorbeeld scholen, universiteiten en musea onmogelijk maken. Ook steek je een stokje voor hergebruik van je werk in de ontwikkeling van commerciële diensten en producten, waarbij de maatschappij gebaat kan zijn.

CC BY-NC-SA (Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen)

Deze licentie laat anderen het werk van de auteur verspreiden, remixen, veranderen en erop voortbouwen, voor niet-commerciële doeleinden, op voorwaarde dat ze de auteur vermelden én het nieuwe materiaal verspreiden onder dezelfde licentie als het originele werk. › Meer over deze licentie

Kanttekening
Zoals hierboven uitgelegd: niet-commercieel is voor interpretatie vatbaar. Deze licentie kan restrictiever uitpakken dan je wellicht voor ogen hebt.

CC BY-ND: Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken

Deze licentie staat toe om het werk verspreiden, ook voor commerciële doeleinden, op voorwaarde dat het werk onveranderd en in zijn geheel wordt gedeeld, met vermelding van de auteur. › Meer over deze licentie

Kanttekening
Volgens de open access gedachte is onderzoek effectiever, als we het met zo min mogelijk restricties kunnen delen en erop kunnen voortbouwen. Met deze licentie geef je geen toestemming voor bijvoorbeeld vertaling van je werk of een kleine grafiekaanpassing. Zelfs al is het maar om te delen met collega's of in een presentatie.

CC BY-NC-ND (Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken)

Dit is de meest restrictieve CC-licentie. Anderen mogen het werk delen met anderen, zolang ze de auteur vermelden. Ze mogen het werk niet veranderen of erop voortbouwen én het niet gebruiken voor commerciële doeleinden. › Meer over deze licentie

Kanttekening
De NLDA beveelt deze licentie niet aan, om redenen uitgelegd bij 'CC BY-NC' en 'CC BY-ND'.

Bron: 'Uitleg bij de Creative Commons-licenties', creativecommons.nl, CC BY 4.0 gelicenseerd.

Aandachtspunt
Een eenmaal afgegeven CC-licentie kun je niet meer intrekken. Wil je advies of heb je vragen over de licenties, neem dan contact op met het Auteursrechten Informatiepunt van de Bibliotheek NLDA via auteursrecht.nlda@mindef.nl.