Als je tekst gegenereerd door AI overneemt, pleeg je dan plagiaat? Zo zwart-wit is het niet.
Je pleegt plagiaat wanneer je teksten, ideeën of werken van anderen gebruikt zonder adequate bronvermelding. Het maakt hierbij niet uit of er nog auteursrecht op het oorspronkelijke werk rust. De kern van plagiaat ligt in het ten onrechte claimen van andermans werk als het jouwe.
Hoe zit dat dan met AI-tekst? AI-tools kunnen niet worden geclassificeerd als auteur, want ze kunnen geen verantwoordelijkheid nemen voor het ingediende werk, stelt het Committee on Publication Ethics (COPE) in zijn 'Visie op auteurschap en AI-tools'.
Op de output van generatieve AI-tools rust jouw eigen auteursrecht. AI-tools fungeren als instrument zodat jij je werk kunt creëren. De enige mogelijke uitzondering is in het geval van zeer simpele prompt op basis waarvan de AI-tool vrijwel autonoom de output genereerde. De rechtspraak is hier nog niet over uit.
Toch loop je wel degelijk risico dat je plagiaat pleegt, als je AI-gegenereerde tekst overneemt. De output van AI-modellen is namelijk gebaseerd op een enorme hoeveelheid bestaande ideeën en werken. De oorspronkelijke bronnen hiervan zijn lang niet altijd bekend of correct vermeld door de AI.
Je bent en blijft als auteur verantwoordelijk voor het achterhalen en correct vermelden van de oorspronkelijke bronnen waarop de AI-output gebaseerd is. Door simpelweg de AI-tool als bron te vermelden, kun je plagiaat niet voorkomen. Dit staat los van het feit dat dit een slechte academische praktijk zou zijn.
Wat betreft het letterlijk overnemen van AI-gegenereerde tekst, zijn er geen universele richtlijnen. Wetenschappelijk uitgever Taylor & Francis biedt in zijn AI-beleid wel een helder standpunt:
"Authors should not submit manuscripts where Generative AI tools have been used in ways that replace core researcher and author responsibilities, for example: text or code generation without rigorous revision." - Taylor & Francis, AI Policy
Dit is een cruciaal punt: je bent als auteur volledig verantwoordelijk voor je eigen werk. Het proces kan worden gezien als 'mens-machine-mens': jij produceert de prompt en de machine genereert de output, maar jij bent altijd eindverantwoordelijk en controleert de output.
Generatieve AI kan een hulpmiddel zijn, maar het ontslaat je niet van de plicht om kritisch te reflecteren, de bronnen grondig te controleren en de tekst waar nodig aan te passen. Het gaat erom dat het werk echt jouw intellectuele inbreng en stijl weerspiegelt.
Bij twijfel is het altijd raadzaam om te overleggen met je docent. Hij of zij kan duidelijkheid bieden over de mate waarin GenAI ingezet mag worden voor een opdracht.
