AI voor studie en onderzoek

AI-tools kunnen je studie een boost geven. Hieronder enkele voorbeelden van hoe je ze kunt inzetten tijdens je studie. Bekijk ook de AI-Toolwijzer, hierin vind je snel de geschikte AI-tool voor jouw taak.

Vraagbaak
Gebruik een AI-tool als vraagbaak om tot andere invalshoeken, terminologie en inzichten te komen. Vraag de AI-tool bijvoorbeeld naar:

• synoniemen van een bepaalde term, die je vervolgens binnen een databank als zoekterm gebruikt om relevante literatuur te verzamelen;
• argumenten voor óf tegen een bepaalde stelling; 
• het opstellen van of verbeteren van interviewvragen;
• feedback over de opbouw van je een paper of essay.

Taalhulp en samenvatten

• Laat je leerstof samenvatten. Bepaal zelf de inhoud, lengte, stijl en opmaak van je samenvatting.
• Laat je teksten herschrijven, taalfouten corrigeren en samenvattingen maken.
• Laat je data analyseren en omzetten in overzichtelijke lijstjes, tabellen en grafieken. 

Blijf kritisch
Het is belangrijk om kritisch te blijven als je AI-tools inzet. Gebruik ze om je eigen werk te verbeteren, maar doe zelf ook onderzoek en reflecteer op de resultaten.

Bij de NLDA vinden we het essentieel dat je bewust en doordacht met generatieve AI omgaat. Gebruik je AI-tools bij je studie of onderzoek, wees je dan bewust van de beperkingen en risico's, zoals:

• Actualiteit: Gratis tools zijn vaak getraind met verouderde data. Vragen over bijvoorbeeld de actualiteit vormen dan ook een probleem; al zijn de resultaten sterk afhankelijk van de tool die je gebruikt. Betaalde tools zijn meestal op recentere informatie getraind.
• Onbetrouwbaarheid: AI-tools kunnen overtuigende antwoorden geven die niet altijd correct zijn. Verifieer informatie altijd!
• Bias: AI-tools kunnen bevooroordeeld zijn door hun training en geven soms gekleurde informatie. De trainingsdata is vooraf niet gecontroleerd op vooringenomenheid of volledige beschikbaarheid van gegevens. 
• Bronvermelding en plagiaat: AI-tools zijn vaak niet transparant over de bronnen van de informatie die ze geven. Door AI-teksten over te nemen in je academische werk, loop je het risico plagiaat te plegen. Controleer altijd de bronnen en vermeld deze.

• Auteursrecht en AI-tools
  Er is nog geen jurisprudentie over de vraag of het invoeren van een auteursrechtelijk beschermd werk (bijvoorbeeld het uploaden van een paper in een AI-tool) wordt beschouwd als inbreuk op het auteursrecht. Wij raden aan om dit enkel te doen met publicaties die open access zijn en waar een open gebruikslicentie op rust, zoals een creative commons-licentie.

Het is uiteindelijk de verantwoordelijkheid van iedere gebruiker om AI-tools een doordachte, kritische en ethisch verantwoorde manier te gebruiken.

AI-tools kunnen onderzoekers ondersteunen bij tal van taken, van het vinden van relevante literatuur tot het schrijven van artikelen. Maar hoe erken je jouw gebruik van AI in de totstandkoming van je academische werk? Hoe citeer je tekst en afbeeldingen die gegenereerd zijn door AI en is dat wenselijk? Wat zijn de opmaakregels van de citatiestijlen APA, Chicago en IEEE, die gangbaar zijn binnen de NLDA? 

In de LibGuide 'AI als bron citeren' bieden we praktische tips en richtlijnen voor het refereren naar (generatieve) AI.

LibGuide 'AI citeren'

Over AI is een schat aan informatie beschikbaar, van cursussen tot toegankelijke video's. Dit zijn onze aanraders voor als je meer verdieping wilt.

Terugblik op drie inspirerende lezingen 2024-2025: '(Gen)AI - Gamechanger voor Onderzoek?'

Van november 2024 tot januari 2025 gaf Henrike Krijnsen van bibliotheek NLDA een drieluik aan lezingen voor de docenten van de Faculteit Militaire Wetenschappen. Het centrale thema: "(gen)AI - Gamechanger voor onderzoek?" Tijdens deze sessies werd een breed scala aan onderwerpen verkend, met praktische inzichten en technische uitleg.

Bekijk de sessies op de interne SharePoint pagina van de Bibliotheek NLDA.

Video: large language models - what are they? How do they work? 

Wat zijn taalmodellen zoals ChatGPT? Een korte uitleg van terminologie en toepassingen.

Video: large language models from scratch

Hoe werken taalmodellen zoals ChatGPT? Een korte animatie die de technologie achter Large Language Models uitlegt.

Naar AI Toolwijzer